In onze cultuur is huizenbezit een paradepaard. Er zit een sterke boodschap in onze cultuur dat het kopen van een huis goed is en dat huren zonde van je geld is. Dit is niet waar. De meest gemaakte fout die ik voorbij zie komen is dat mensen een vergelijking maken tussen het betalen van huur en het betalen van een hypotheek. Als ik hetzelfde bedrag zou betalen aan hypotheek als aan huur, dan kies ik voor de hypotheek. Want zo is de redenatie, huur is weggegooid geld, de woning is nooit van jou en voor het betalen van een hypotheek heb je na dertig jaar een woning. Het probleem met deze berekening is dat hij te simplistisch is en dat je daardoor niet de juiste informatie hebt om deze afweging te maken. Als je de volledige berekening maakt tussen kopen en huren, dan zijn de verschillen vaak een stuk kleiner dan mensen verwachten, in sommige gevallen is huren zelfs goedkoper. Maak een goede vergelijking!

Naast het maken van een financiële vergelijking zijn er andere overwegingen om te kiezen voor huren. Voordelen van een huis huren zijn dat je flexibiliteit hebt en dat er sociale huurvoorzieningen zijn voor lagere inkomens, zoals sociale huurwoningen en huurtoeslag. De flexibiliteit zorgt ervoor dat je overal kunt wonen waar je wilt en elk moment weer kunt weggaan. In sommige steden is het haast onmogelijk om een koopwoning te vinden of ligt het prijsniveau ver boven je budget. Als je gaat huren dan kun je dat voor een korte periode wel betalen. Natuurlijk is het in sommige steden ook moeilijk om een huurwoning te vinden. Wat je ziet bij huren is dat deze flexibiliteit wordt gewaardeerd als mensen jong zijn of als ze in het buitenland werken, maar met een gezin is stabiliteit en iets creëren wat van jezelf is, vaak meer waard. Je zult voor jezelf moeten bepalen wat belangrijk is!

Een koophuis is een investering voor de toekomst

Wat ik wil meegeven, is dat het hebben van een volledig afbetaalde, hypotheekvrije, koopwoning op latere leeftijd veel voordeliger is dan huren. Huurprijzen stijgen mee met de inflatie, terwijl het hebben van geen hypotheek de maandlasten juist drukt. In de financiële vergelijking vergeten mensen dat als je een koophuis hebt, je automatisch spaart door de hypotheek af te lossen. Als je in een huurhuis woont dan moet je zelf sparen of beleggen. Dit is iets wat veel mensen moeilijk vinden om te doen, of ze worden later verleid om het geld uit te geven.

Voor vermogensopbouw is het kopen van een woning de beste optie. Als je voor je vijfendertigste jaar een huis koopt, dan hoef je met een dertigjaars hypotheek rond de pensioenleeftijd geen hypotheek meer te betalen. Daarnaast krijg je met een koopwoning ook ervaring met het bezitten van vastgoed. Naast ervaring geeft het je ook de mogelijkheid om je overwaarde te gebruiken om meer in vastgoed te investeren. In hoofdstuk 10 zullen we kijken naar manieren om de hypotheek sneller af te lossen en het investeren in vastgoed.

Bepalen van de woonwijk en leefstijl

Hoeveel je maandelijks uitgeeft, wordt sterk bepaald door de keuze waar je gaat wonen en waarin je gaat wonen. Ga je in een dure stad wonen of ga je verder van het werk wonen, met als gevolg dat je meer moet reizen. Het voordeel van buiten de stad wonen is dat het vaak makkelijker is om een kindvriendelijke woonwijk te vinden en dat huizenprijzen en huren vaak lager liggen dan in een grote stad. De stad of het dorp waar je gaat wonen is dus erg belangrijk voor de betaalbaarheid van de woonlasten. Echter, waar veel mensen niet zo bij stil staan, is dat de woonwijk waar je gaat wonen ook een grote invloed heeft op het uitgavenpatroon. Hier gaat het niet zozeer om de woonlasten, maar meer om de sociale druk die een bepaalde omgeving met zich meebrengt. Laat me dit uitleggen aan de hand van een voorbeeld.

In een dorp vlak bij de stad waar we wonen ligt het gemiddelde inkomen een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde. Dit dorp is een mooi kustplaatsje waar veel toeristen komen en waar ook veel ‘vermogende’ gezinnen wonen. Deze zogenaamde rijkdom uit zich op verschillende manieren in het dorp, zoals het type auto waar men in rijdt, de kleding die gedragen wordt en de onderwerpen die de gesprekken domineren op de hockeyvereniging. Het probleem met het wonen in zo’n dorp is dat je indirect beïnvloed wordt door deze leefstijl. De kinderen groeien op in deze omgeving en leren dat het hebben van een mooie auto belangrijk is voor hun sociale status. Sociale status is niet geheel onbelangrijk, maar je zult wel controle moeten houden over je eigen portemonnee. De realiteit die de kinderen (en wij als volwassenen) niet zien, is dat veel mensen niet aan de sociale verwachtingen kunnen voldoen, maar dit wel proberen. Vaak leidt dit tot verborgen armoede. Er is ook een risico dat je kiest voor een slechte woonwijk, maar dat brengt andere problemen met zich mee.

“Het is beter om een klein huis te kopen in een goede wijk dan een groot huis te kopen in een slechte wijk.”

Onbekend

Het wonen in een veilige wijk is erg belangrijk. Toen mijn vrouw en ik ons eerste huis kochten was het in een wijk dicht bij het station. Dat was het voornaamste criterium toen we het huis kochten. Het was een leuke eengezinswoning (90m2) met een mooi tuintje op het westen. We kwamen er al snel achter dat de wijk waar we woonden, niet geschikt was om kinderen in groot te brengen. In de weekenden reden er drugskoeriers rond, onze overbuurman pleegde zelfmoord en we hebben een ME-inval gehad in de straat. Daarnaast hadden we regelmatig last van geluidsoverlast. We woonden naast een tunnel waar vuurwerk werd afgestoken en onze buurjongen, van een paar huizen verderop, had geregeld zijn muziek oorverdovend hard staan. Je huis moet een plek zijn waar je tot rust kunt komen, vinden wij.

We waren blij toen we na een aantal jaar naar een betere wijk konden verhuizen.

De woonwijk is dus erg belangrijk en daarnaast is het belangrijk waarin je gaat wonen. Kies je voor een klein appartement of koop je een gigantische villa? Afhankelijk van je budget moet je opzoek gaan naar een woning die daarbij past. Wat vaak het grote probleem is met het zoeken naar een gepaste woning, is dat we ons soms te veel laten leiden door onze emoties. Toen we zelf ons eerste huis gingen kopen, was ik net afgestudeerd en mijn vrouw studeerde nog. Mijn vrouw had een bepaald picture-perfect woning in haar gedachten. Toen ik na een eerste verkenning ons eerste potentiële huis voorstelde, was ze niet echt enthousiast. Het was ook een beetje een gekke woning. Het was een voormalige bejaardenwoning, waarvan de slaapkamer beneden bij de woonkamer was getrokken en de zolder was omgebouwd tot drie slaapkamers waarvan er twee niet groter waren dan 6m2. De realiteit was dat we niet meer geld konden lenen om een grotere woning te kopen in een betere wijk. Uiteindelijk hebben we er vier jaar gewoond en zijn we toen naar een huis (190m2) verhuisd, dat ruim twee keer zo groot was. Een belangrijke les voor haar was om haar verwachtingen bij te stellen. Ons eerste huis was veel kleiner dan haar picture-perfect huis, maar van ons tweede huis had ze nooit durven dromen, zo mooi vond ze het. Veel huizenzoekers lopen vast omdat ze te hoge eisen stellen aan hun eerste woning, waardoor ze ontmoedigd raken in hun zoektocht en ze ook later de kans mislopen om door te schuiven naar een grotere en betere woning. Of er wordt in het enthousiasme voor de woning veel te veel betaald. Om goed te kunnen onderhandelen over de prijs van de woning moet je bereid zijn om weg te lopen van de deal.

Je eerste huis kopen… Het was zeker een reality check toen we aan dat proces begonnen. Ik had in mijn hoofd een rijtjeswoning met voldoende slaapkamers voor kinderen. In mijn hoofd was verhuizen nooit een optie. Ik dacht: je koopt een huis en daar blijf je voor altijd wonen. Ik wist niet beter. En dan moet je een eigen huis kopen met het geld dat je kunt lenen en binnen het aanbod van wat er dan is. Achteraf hebben we het heel goed gehad in ons huisje: het was betaalbaar, het lag centraal, het was beneden heel erg ruim en onze oudste is er geboren. Wat wil je nog meer als net getrouwd stel? – Wytkse

De belangrijkste kosten die onderschat worden, zijn de uitgaven rond een koophuis. Als je namelijk een huis koopt, wil je misschien ook graag een nieuwe vloer, een nieuwe keuken en een nieuwe badkamer in de woning hebben. Het probleem met deze kosten is dat ze vaak heel hoog zijn en over vijftien jaar weer opnieuw betaald moeten worden. Renovaties zijn in mijn optiek de grootste leefstijlkosten. Vaak praten mensen deze kosten goed door ze te zien als een investering, maar de keuken gaat echt niet in waarde toenemen. Het voordeel van huren is dat je niet zelf hoeft te renoveren. Als je een mooiere huurwoning wilt, dan zie je dat vaak direct terug in het huurbedrag, dus je kunt jezelf niet voor de gek houden.