Geen producten in de winkelwagen.
In de vorige hoofdstukken hebben we gebouwd aan een goed financieel fundament. De eerste vijf stappen van het stappenplan zijn het moeilijkst omdat je nieuwe gewoontes gaat aanleren. Je hebt inzicht gekregen in je financiële situatie en een plan gemaakt om je situatie te verbeteren. Je wordt uitgedaagd om je perspectief te veranderen van het hier en nu naar een duidelijk en concreet plan voor de toekomst. Dit betekent het bepalen van financiële doelen en die ook omzetten in concrete acties, zodat de doelen ook behaald zullen worden.
De komende vijf stappen gaan je helpen om financiële vrijheid te krijgen. Voor veel mensen klinkt dit als heel ver weg, maar de eerste stap op je reis naar financiële vrijheid begint met de vraag wat vrijheid voor jou betekent.
Word niet rijk, maar begin rijk! Laat me dit uitleggen. Financiële vrijheid begint met het leven van een rijk leven. Dit kan voor iedereen wat anders betekenen. In dit hoofdstuk ga je uitzoeken wat een rijk leven voor jou betekent. En je kunt vandaag al beginnen een rijk leven te leiden. Veel belangrijke dingen zijn gratis zoals liefde en vriendschap, maar ook een wandeling in de natuur of een glimlach van een kind.
Een rijk leven leiden betekent namelijk dat jij je focust op de dingen die voor jou waarde hebben. Wat voor jou belangrijk is, is niet altijd uit te drukken in geld. Mannen zeggen vaak: ‘Happy wife, happy life’. Het wil zeggen dat als je positieve tijd en aandacht aan je relatie besteedt, dat de rest van je leven wel volgt. Goede relaties en je gezondheid zijn van onschatbare waarde. Als je met jouw tijd en geld prioriteit geeft aan bijvoorbeeld een dure auto, maar je huwelijk staat op springen, dan kom je er achter dan het heel moeilijk is om een rijk leven te ervaren.
Rijkdom wordt ook wel beschreven met de volgende formule.
Oftewel als je veel wensen hebt is het moeilijker om rijk te worden, dan wanneer je met weinig tevreden bent. Hoe minder luxe je nodig hebt, hoe meer rijkdom je zult ervaren. Als je niks wilt en je wel wat hebt, dan heb je oneindige rijkdom. Je rijk voelen is een mindset waarbij het belangrijk is om dankbaar en tevreden te zijn. Ben je tevreden met en dankbaar voor wat je nu al hebt?
Als je leert over financiële vrijheid zie je vaak dat het doel is om eerder te stoppen met werken en vervroegd met pensioen te gaan. Echter, financiële vrijheid kan vele vormen hebben. Voor ons gezin betekent financiële vrijheid bijvoorbeeld dat mijn vrouw mij heeft kunnen helpen met het schrijven van dit boek, waarvoor ze wel eerst haar baan heeft moeten opzeggen. Vrijheid kan minder werken betekenen, maar kan ook betekenen dat je meer geld hebt om bijvoorbeeld te reizen of om hulp in te huren bij het huishouden. Van een bevriend stel werken beiden drie dagen per week in de zorg. Ze hebben een koophuis, bouwen pensioen op en houden door ons belastingsysteem netto het meeste over. Hierdoor hebben ze veel vrijheid.
De technische definitie van financiële vrijheid is dat de inkomsten van je beleggingen groter zijn dan je uitgaven. Dit zorgt er praktisch voor dat je niet meer hoeft te werken voor je geld, omdat jouw investeringen het werk voor je doen. In de komende hoofdstukken zullen we uitleggen hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Een voorbeeld hiervan is mensen die met pensioen gaan. Zij zijn financieel vrij want ze leven van hun pensioeninkomen wat komt uit hun beleggingen.
Het behalen van financiële vrijheid bestaat simpel gezegd uit twee elementen: je uitgaven verminderen en je vermogen opbouwen. Er is ook een wisselwerking tussen deze twee componenten. Hoe minder je uitgeeft, des te meer kun je beleggen en des te sneller lukt het om financieel vrij te zijn. Dat ziet er als volgt uit:
Er zijn online communities zoals FIRE (Financial Independence Retire Early) die met veel succes dit principe doorgrond hebben. De grote valkuil is dat ze kunnen doorschieten. Er worden twee fouten gemaakt door mensen die FIRE nastreven. De eerste fout is dat het hebben van werk als negatief wordt bestempeld. Vrijheid geeft je de ruimte om niet te hoeven werken, maar veel rijke families werken alsnog. Het werk geeft voldoening en je blijft verbonden met de maatschappij. Cocktails drinken op het strand is leuk voor een week of twee, maar dan begint dat ook te vervelen. De tweede fout die gemaakt wordt, is dat er een negatieve associatie wordt gemaakt tussen het uitgeven van geld en het behalen van vrijheid. De gedachte is: als ik geen geld uitgeef, dan ben ik sneller financieel vrij.
FIRE wordt ook wel gezien als een financiële eetstoornis. Je gaat zo min mogelijk uitgeven, zodat je zo snel mogelijk financieel vrij bent, met als gevolg dat geld uitgeven als iets slechts wordt gezien. Langzaam ontwikkel je (weer) een negatieve relatie met geld. Het resultaat kan dan zijn dat je op papier financieel vrij bent omdat je voldoende investeringen hebt om van te leven, maar dat je altijd blijft worstelen met het uitgeven van geld en daarom niet ten volle kunt genieten van de vrijheid die geld je zou moeten geven. In de komende hoofdstukken gaan we je de succeselementen van FIRE leren om financiële vrij te worden. Maar voordat we dat gaan doen, gaan we leren hoe je bewust van je geld kunt genieten.
Financieel bewust leven gaat over betere keuzes maken, over waar je wel of niet je geld aan uitgeeft. Het doel is niet om zo min mogelijk geld uit te geven, maar om bewust geld uit te geven aan de dingen waar jij het meeste waarde aan hecht en een systeem te hebben met je partner, waardoor je de ruimte hebt om zonder zorgen je geld uit te geven.
Zoals ik eerder heb verteld, hebben mensen een verkeerd beeld van rijkdom. Dit zorgt ervoor dat mensen verkeerde prioriteiten stellen als het gaat om wat zij met hun geld doen, met als gevolg dat veel mensen in de schulden zitten en nooit vermogen opbouwen. In de eerdere stappen hebben we een goed fundament gelegd voor je financiële toekomst. Echter, als we financiële vrijheid willen ervaren, is het nodig om doelgericht en effectief met ons geld om te gaan.
In de media wordt rijkdom sterk geassocieerd met hyperconsumptie, maar het leven van een rijk leven gaat niet om de hoeveelheid geld die je uitgeeft, maar om wáár jij je geld aan uitgeeft. Om te voorkomen dat hyperconsumptie, oftewel leven boven je stand, je weghoudt van je doel om financieel vrij te worden, is het nodig om concreet te worden over wat voor leefstijl je wilt hebben.
Een voorbeeld: je houdt heel erg van series kijken op Netflix en dat kost je € 14,- per maand. Daarnaast heb je ook een sportschoolabonnement van € 28,- per maand waar je nooit gebruik van maakt. Welke uitgave heeft meer waarde voor je? Het Netflix abonnement. Toch geef je tweemaal zoveel uit aan iets waar je geen waarde aan hecht, dat klopt toch niet?
Financiële vrijheid en financieel bewust leven gaan hand in hand. Vrijheid gaat om het hebben van opties en als je opties hebt dan maak je bewust van die opties gebruik. Vrijheid is ook dingen kunnen kopen zonder bang te zijn voor de consequenties. Dit kan aanvoelen als een paradox. Je wilt financieel bewust leven maar je wilt niet elke euro twee keer omdraaien voordat je hem uitgeeft. Hoe doe je dat? Het antwoord: maak ruimte om zorgenvrij geld te kunnen uitgeven. Voor mij betekent zorgeloos geld uitgeven dat ik geld uitgeef, maar ook tegelijk mijn financiële doelen blijf behalen.
In hoofdstuk 2 hebben we de broekriem strak aangetrokken en alle plezieruitgaven tot een minimum beperkt. Nu is het goed om bewust geld vrij te maken om leuke dingen te doen. Je hebt in deel 1 jouw inkomen gebruikt om je schulden af te lossen en te sparen. Nu je een gezond financieel fundament hebt gelegd, kan de broekriem wat losser en kun je bewust geld gaan gebruiken om leuke dingen te doen.
Ramit Sethi, bekend van het boek I Will Teach You To Be Rich, beschrijft dat mensen waarde hechten aan verschillende dingen. Het is daarom goed om te weten wat echt waarde voor jou heeft. Waar houd je van als het gaat om geld uitgeven? Waar geef je graag je geld aan uit?
Probeer uit het bovenstaande lijstje twee of drie dingen te kiezen en stel jezelf eens deze vraag: ‘Wat als ik € 300,- extra per maand zou hebben om aan die dingen uit te geven, wat zou ik daar dan mee doen?’ Misschien wil je wel een keer extra naar de kapper of wil je vaker met je partner uit eten.
Probeer ook uit de lijst een paar dingen te kiezen waar je geen waarde aan hecht. Zowel mijn vrouw en als ik hechten weinig waarde aan luxe auto’s. We hebben jarenlang een simpele betrouwbare Japanse auto gereden van veertien jaar oud. Mijn vrouw beschrijft een auto als: vier wielen en een stuur. Doordat we weten waar we geen waarde aan hechten, kunnen we ons geld beter benutten aan de dingen waar we wel waarde aan hechten.
Persoonlijk hecht ik veel waarde aan gemak en daarom vind ik het fijn om geld uit te geven aan een schoonmaakster. Ik kan erg genieten van een schoon huis als de schoonmaakster net is geweest. Persoonlijke ontwikkeling is ook iets waar ik erg veel waarde aan hecht, dus ik koop regelmatig boeken voor mezelf. Ik kan rustig vijf boeken kopen zonder dat ik erover twijfel of het wel een goede uitgave is. Mijn vrouw hecht waarde aan duurzaamheid en verzorging. Zij wil graag geld uitgeven aan bijvoorbeeld essentiële oliën. Met onze uitgaven proberen we rekening te houden met onze waarden. Hier later meer over.
Het doel is om nu met deze waarden in je achterhoofd, meer geld vrij te maken om deze dingen te kunnen doen. Je komt misschien tot de conclusie dat er bepaalde dingen zijn waar je weinig of geen waarde aan hecht en dat het beter is als je daar geen geld meer aan uitgeeft. Als je als stel deze stappen doorloopt is het belangrijk om rekening te houden met de verschillende waardes die jij en je partner hebben.
Tijd om dit in de praktijk te brengen. In je geldplan splits je je uitgaven op in reguliere en plezieruitgaven. Je leefstijlkosten zijn een combinatie van de reguliere en de plezieruitgaven. Jouw uitgaven aan plezier zijn dat deel van je geldplan dat je zonder zorgen kunt uitgeven en waar je van tevoren misschien nog niet precies van weet waar je het aan gaat uitgeven. Wij hebben ervoor gekozen om ons plezierbudget op te splitsen in drie gelijke bedragen: € 200,- voor het gezin, € 200,- voor mij en € 200,- voor Wytske.
Omdat we in gemeenschap van goederen getrouwd zijn, is alles van ons samen. Maar we willen wel ruimte creëren om geld uit te geven aan dingen waar we zelf waarde aan hechten. Door het budget in drie bedragen op te splitsen kunnen we allemaal leuke dingen doen zonder ons daar schuldig over te voelen of expliciet toestemming voor te moeten vragen. Als iemand het budget niet opmaakt dan wordt het op een aparte spaarrekening gezet voor die persoon. Hierdoor kan een van ons ervoor kiezen om na een aantal maanden sparen iets groters te kopen.
De enige manier om meer geld vrij te maken voor plezier is om andere belangrijke leefstijlkosten te drukken. De belangrijkste leefstijlkosten zijn: huizen, auto’s en vakanties. Ga bewust kiezen wat je met deze uitgaven wilt doen. Hoe groot wil je wonen? In wat voor auto wil je rijden? Hoe vaak wil je op vakantie?
